Bolqarıstan 1878-ci ildə müstəqillik əldə etdiyindən qısa bir müddət sonra Sofiyada inşa ediləcək əzəmətli bir kafedral üçün planlara başlanıldı. Onun təməl daşı 1882-ci ildə qoyuldu. Kafedral, Rus əsgərlərinin xatirəsinə, Müqəddəs Aleksandr Nevskiyə həsr edildi. Kafedralın ətrafında Balkanların ilk müasir meydanlarından biri formalaşmağa başladı. Bu gün bu yer böyük simvolik əhəmiyyətə malik bir məkandır, çünki burada həmçinin, şəhərə adı verilən bir az kiçik ölçülü, lakin kifayət qədər qədim olan (IV-VI əsrlər) Müqəddəs Sofiya kilsəsi yerləşir.

Alman dilində „Zlabings” adlandırılan və ilk dəfə 1260-cı ildə xatırlanan Slavoniçe Avstriya sərhədindən bir kilometr kənarda yerləşir. Onun coğrafi mövqeyi, müəyyən mənada,  onun öz arxitekturasını qorumaq üçün bir şans olmuşdu. XIV-XVII əsrlərdəki tərəqqi dövründən sonra Praqanı Venesiyaya bağlayan yeni ticarət yolları artıq şəhərdən keçmədiyi üçün  iqtisadi inkişaf tempi yavaşlamağa başlayır. Bu, onun İntibah dövrü arxitekturasının və ilkin yerləşmə eskizinin qorunmasını mümkün etmişdir. Şəhərin planı bir-biri ilə qarşılıqlı bağlılığı olan iki meydana görə atipikdir: Sülh Meydanı üçbucaqlıdır, Yuxarı Meydan isə uzanaraq bir kilsənin kənarlarına qədər genişlənmişdir. Qotik dövrünün sonundan və İntibah dövründən qalma bir çox sayda binalar praktik olaraq pozulmayıb, bir çox fasadlar isə xüsusi sqraffito (cızma) tipli naxışlarla bəzədilmişdir. 1945-ci ildən sonra hazırda sərhədə çox yaxın olan şəhər, hakimiyyət orqanları tərəfindən qəsdən boşaldılmış və beləcə yerində Sosialist tərzli mənzillər salınmaqla qorunub saxlanmışdır. Sonrakı illərdə şəhər yenilənmiş və incəsənət müstəmləkəsinə çevrilmişdir.

Kruşevo və ya Arumın dilində Kruşova kimi bilinən bu şəhər bütün Balkan Yarımadasında ən yüksək hündürlükdə yerləşən bir şəhərdir. Memarlıq üslübu atipik olmaqla, Avropa və Şərq üslubları arasındadır. Şəhər zəngin Arumınlar (Osmanlı türkləri Mosxopol şəhərini yandırdıqdan sonra onlar bura köç etmək məcburiyyətində qalmışdılar) və ev tikməkdə çox təcrübəli olan yerli slavyanlar tərəfindən tikilmişdir. Mərkəzi meydan müxtəlif ənənələri bir araya gətirir. Adı Türk dilindən götürülərək mərkəz mənasını verir. Məkansal tərtibatda da Avropa elementlərinə rast gəlinir, çünki böyük Avropa paytaxtlarının şəhərsalma üsulu yerli zəngin ticarətçilərlə məlum idi.

Şəhərin quruluşu Venesiya hakimiyyəti dövründə şəhərin iqtisadiyatının tərəqqiyə çatdığı dövrə aiddir. Bir çox sahil şəhərində olduğu kimi, burada da meydan limanı özünə birləşdirmişdir. Şəhərin İnzibati Mərkəzi meydanın şərq tərəfində, Fond Bazarı isə qərbində yerləşir. Şimal tərəfində Adriatik dənizinin sahilində ən yüksək zəng qülləsi olan  Müqəddəs Nikolay kilsəsi yerləşir. Şərti olaraq “balota” adlandırılan bir daş, liman-meydanının bitdiyi və kilsə meydanının başlandığı yeri işarə edir.

Pyaçça-Qrande və ya Pyaçça-del-Unita-de-İtalia, demək olar ki, 17.000 kvadrat metr sahəsi olan,  bütün Avropanın dəniz mənzərəli ən böyük meydanıdır. Yol və sahil gəzinti yolu ilə ayrılsa da, yoldan keçən biri o biri tərəfdən baxdığında ona elə gəlir ki, sanki meydan və Adriatik dənizinin suları bir-birinə qarışıb. Demək olar ki, bütün əhəmiyyətli küçələrin apardığı həmin nöqtədə Fontana dei Quattro Continenti (Dörd Çay Fəvvarəsi) yerləşir. Onun görüntü çərçivəsini yaradan orada yerləşən iki bayraq dirəyidir. Meydanın tarixi 1252-ci ildə, ilk Palaçço Komunale (Yeni Saray) binasının tikilməsi ilə başlayır, lakin onun bu günkü görünüşü şəhərin Avstriya-Macarıstan İmperiyasının bir hissəsi olduğu 19-cu əsrin ikinci yarısında uğradığı son dəyişiklikləri əks etdirdiyindən daha yenidir. Meydanın ətrafını müəyyən edən nəhəng binaların əksəriyyəti 1858-ci ildən sonra tikilmişdir.