Η ζωή στις πλατείες της Ευρώπης είναι διαφορετική από πόλη σε πόλη, από χώρα σε χώρα, από πολιτισμό σε πολιτισμό. Προς τα μεσάνυχτα, όταν οι τελευταίοι μοναχικοί περαστικοί διασχίζουν τις πλατείες των πόλεων της Βόρειας Γερμανίας μάλλον βιαστικά, με κατεύθυνση προς τα σπίτια τους, αυτές της Ιβηρικής Χερσονήσου είναι ακόμα γεμάτες χαρά, θόρυβο, γεμάτες κόσμο που φαίνεται να μην έχει καμία δουλειά αύριο. Τα πλήθη συνεχίζουν εκεί για αρκετές ώρες μετά τα μεσάνυχτα. Χωρις αμφιβολία, το πιο ζωντανό θέαμα των πλατειών στην ευρωπαϊκή ήπειρο προσφέρεται από τις ισπανικές πόλεις. Το χειμώνα, η αντίθεση μεταξύ Βορρά και Νότου δεν είναι τόσο εμφανής, διότι οι βόρειες πλατείες έχουν χριστουγεννιάτικες εκθέσεις, ενώ αυτές του Νότου δεν είναι τόσο πολυσύχναστες όσο το καλοκαίρι, αν και σίγουρα εξακολουθούν να κερδίζουν. Η πλατεία μιας ευρωπαϊκής πόλης, σε οποιαδήποτε χώρα και αν είναι, ζει από εποχή σε εποχή διαφορετικούς ρυθμούς και τελετουργίες, με ξεχωριστές κάθε φορά μορφές.
Οι αστικές πλατείες βρίσκονται σε όλη την Ευρώπη, και οι πλατείες όλης της ηπείρου παρουσιάζονται στο site. Ωστόσο, στην Ευρώπη υπάρχουν ορισμένες περιοχές που ξεχωρίζουν. Η νότια Μεσόγειος υπερέχει εξαιτίας του κλίματος, αλλά και οι ακτές της Βαλτικής έχουν εξαιρετικές πλατείες, πολύ λιγότερο γνωστές από εκείνες του Νότου, οι οποίες όμως, αξίζουν πλήρη προσοχή. Υπάρχει μια προφανής διαφορά μεταξύ Βορρά και Νότου, αλλά ο διαχωρισμος μπορεί να γίνει ακόμη πιο σύνθετος. Όποιος πάρει το χρόνο να τις τοποθετήσει στο χάρτη διαπιστώνει ότι οι πλατείεςς αυτες ειναι όμορφες, αισθητικά ενδιαφέρουσες, πλατείες των οποίων η ιστορία βρίσκεται κυρίως σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και αποτελούν ένα είδος “δικτύου”. Πολύ πριν εφευρεθεί το διαδίκτυο, δημιουργήθηκαν αόρατες συνδέσεις μεταξύ αυτων των πόλεων, παρουσιάζοντας παρόμοια κατά κάποιον τρόπο αστικά συστήματα. Όσο διαφορετικές και αν είναι οι πλατείες, έχουν πολλά κοινά στοιχεία, από τις λειτουργίες τους μέχρι τον τρόπο που αντικατοπτρίζονται οι ζωές των ανθρώπων σε αυτές.
Η χώρα των πλατείων είναι, κατ’ εξοχήν, η Ιταλία. Σχεδόν όλες οι πλατείες που θεωρούνται αριστουργήματα βρίσκονται στις πόλεις βόρεια της Ρώμης. Είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί κάποια που μπορεί να θεωρηθεί άγνωστη ή ελάχιστα γνωστή. Προσπάθησα ωστόσο, στην επιλογή των περιοχών, να φέρω στο προσκήνιο μερικές που δεν γνωρίζουν μεγάλη επισκεψιμότητα, αλλά παρουσιάζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στην ιστορία της αστικοποίησης, όπως η πλατεία της Palmanova ή αυτή του Pitigliano, ίσως όχι τόσο ενδιαφέρουσα από μονη της, αλλά εξαιτίας του πολύ καλά δομημένου χωρικού πλαισίου της μικρής μεσαιωνικής πόλης που είναι σκαρφαλωμένη σε εναν ηφαιστειακό τόφφο. Ο αριθμός των πλατειών στη Βόρεια Ιταλία είναι πολύ μεγάλος, μεγαλύτερος από αυτόν των πόλεων, επειδή οι πόλεις έχουν συστήματα πλατειών, όχι μια ενιαία πλατεία Το νοτιότερο τμήμα της Ιταλίας είναι, συγκριτικά, πολύ φτωχότερο σε όμορφες πλατείες, αν και υπάρχουν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις εδώ.
Από την άλλη πλευρά της Αδριατικής, οι πλατείες των πόλεων σε όλη την έκταση της Δαλματικής Ακτής θα πρέπει να αναγνωρίζονται ως διατηρητέες της ενετικής εποχής. Η Δαλματική Ακτή είναι μια περιοχή που δεν βρίσκεται στο επίκεντρο των σχετικών με τις πλατείες συζητήσεων. Οι πόλεις εδώ ήταν κάποτε βενετσιάνικες κτήσεις, αλλά καθώς ήρθαν σε επαφή με άλλους πολιτισμούς, ειδικά με Νότιους Σλαβικούς, οι πλατείες τους απέκτησαν θεαματικές τοπικές αποχρώσεις.Σλοβενία, Κροατία και Μαυροβούνιο φιλοξενούν τετοιες πόλεις, αλλά ενδιαφέρουσες πλατείες βρίσκονται και σε άλλες Βαλκανικές χώρες.
Βόρεια των Άλπεων, στην Κεντρική Ευρώπη, στο έδαφος της πρώην Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, υπάρχουν επίσης αρκετές σημαντικές αστικές πλατείες. Οι ιστορικές πλατείες εδώ, αν και αρκετούς αιώνες πιο σύγχρονες, επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από εκείνες στην Ιταλία, αλλά έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά και τη δικη τους προσωπικότητα. Ακόμη και στο έδαφος της πρώην Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, ωστόσο, η διανομή δεν έχει ομοιομορφία και, παραδόξως, οι πιο ενδιαφερουσες και σύνθετες πλατείες δεν βρίσκονται στο ισχυρό κέντρο της Αυστρίας . Όλες, οι σχεδόν 40 ιστορικές πόλεις της Βοημίας και της Μοραβίας, δηλώνονται από την τσεχική κυβέρνηση ως αρχιτεκτονικά διατηρητέες, προστατεύονται από το νόμο και αναπτύσσονται γύρω από μια μεγάλη και πολύ όμορφη πλατεία. Είναι αδικία που οι πλατείες εδώ είναι ελάχιστα γνωστές. Οι πόλεις της Σλοβακίας, της Σλοβενίας, της Ουγγαρίας ή της Ρουμανίας διατηρούν πλατείες που ανήκουν στο ίδιο “μοντέλο”, αλλά ο αριθμός τους είναι πολύ μικρότερος και βρίσκονται σε μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ τους. Σχεδόν όλες αυτές οι πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης ήταν αρχικά κωμοπόλεις των γερμανών αποίκων (γερμανικές αποικίες), οι οποίοι έφτασαν στην περιοχή στις αρχές του Μεσαίωνα. Παραδόξως, το σύστημα πλατειών αυτών των πόλεων της Κεντρικής Ευρώπης είναι πιο “εξελιγμένο” από αυτό των πόλεων της ίδιας της Γερμανίας. Η Γερμανία διατηρεί, ωστόσο, παρά τους βομβαρδισμούς του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ορισμένες περιοχές με πολύ ενδιαφέρουσες πλατείες σε αυτές, μεταξύ αλλών, συμπεριλαμβάνονται και οι μεσαιωνικές πλατείες που βρίσκονται στα βουνά Harz. Μια άλλη προνομιακή περιοχή, η οποία έχει ήδη αναφερθεί, είναι η Ιβηρική Χερσόνησος. Η Ισπανία και η Πορτογαλία είναι χώρες με «δυναμικές» πλατείες.
Αλλά ακόμη και όταν οι πλατείες είναι μια πρόσφατη “πολιτισμική εισαγωγή” του 19ου ή 20ου αιώνα, όπως στις πόλεις των χωρών του Καυκάσου, μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Κασπίας Θάλασσας, οι πλατείες είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα σύνθεση τοπικών παραδόσεων και ιστορίας. Στην Τιφλίδα, στην πρωτεύουσα της Γεωργίας, και αρχαία στάση των καραβανιών στο Δρόμο του Μεταξιού, σήμερα έχει την πλατεία Meidan ή Vahtang Gorgasali.
Αυτή η επιλογή, όπως και κάθε άλλη , δεν είναι ολοκληρωμένη και μπορει να επιφέρει και αδικίες.